Ik las in de krant dat ondanks alle inspanningen van corporaties en gemeenten het aantal huisuitzettingen nog steeds stijgt. Hierbij is coulance ver te zoeken. Het verhaal wordt verteld van iemand die op 5 december door Vestia uit zijn huis werd gezet waar hij al 35 jaar woonde. Hij had drie maanden zijn huur niet betaald en staat nu op straat, midden in de winter.
Alles is volgens de standaardprocedures verlopen en de uitspraak van de rechter is nageleefd. Vestia, waarvan de leiding zelf in opspraak is, beroept zich erop rechtmatig jegens de huurders te handelen.
Rechtmatigheid is inderdaad een belangrijke waarde in een democratische staat. Wel wordt vaak vergeten dat het bij rechtmatigheid om mensen gaat. Mensen die zich in onze maatschappij thuis moeten voelen. Deze geborgenheid is een basic trust die ons samen verrijkt en sterk maakt. Rechtmatigheid is een belangrijk middel om te voorkomen dat mensen de speelbal worden van willekeur en eigenbelang, maar het is nooit een doel op zichzelf. Wet en recht zijn middelen om de menswaardigheid van de burgers te verzekeren en te beschermen. Ze zijn altijd gericht op het welzijn van mensen.
In een verstarde bureaucratische cultuur zien we dat het recht en het rechtssysteem voorop worden gesteld om het bestuurssysteem goed te laten functioneren. De mensen moeten het systeem in stand houden en worden onbewust gezien als de middelen van het systeem. Dat is een omkering van waarden.
Ik heb me afgevraagd of een tehuis, het zich thuis voelen, niet een fundamenteel recht is van iedereen. Het diepste verlangen van ieder mens is de behoefte om zichzelf te kunnen zijn. Dan voelt iemand zich thuis. Daar heeft iedereen recht op. Het valt daarom vanzelfsprekend ook tot de verantwoordelijkheid van het staatsbeleid om hier aandacht aan te schenken. Het zich thuis kunnen voelen geldt ook voor de uitgeprocedeerde asielzoeker en ook voor iemand die de huishuur niet kan betalen. Gastvrijheid is een waarde die ook in het staatsbestel niet vergeten mag worden.
Een beleid dat geen aandacht schenkt aan de meest voor de hand liggende behoefte van de mens om een thuis te hebben, schept een gemeenschap van thuisloze mensen en een cultuur van onmenselijkheid met alle gevolgen van dien. Iemand die zich niet thuis voelt wordt agressief en onmenselijk. Elke inspanning tot verbetering van de veiligheid is dan dweilen met de kraan open. Omgekeerd schept het helpen van mensen om zich thuis te voelen een gastvrije maatschappij waar mensen elkaar bijstaan. Een beleid dat aandacht schenkt aan de waarde van gastvrijheid bouwt aan de grondslag van sociale duurzaamheid.
Hartelijke Groet,
Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universiteit
Print
Email
Beste Paul,
Bij Nijestee in Groningen stijgt het aantal huisuitzettingen niet. Daar zijn we best trots op in deze barre tijden.
Ons sociale incassobeleid, waarin we bewoners een aantal kansen bieden om hun financiële situatie op orde te brengen, werpt zijn vruchten af. Dat neemt niet weg dat ook bij ons grenzen zijn en dat ook wij ons soms gedwongen zien om een huurovereenkomst te beeindigen.
Maar voor iemand die structureel niet in staat is om zelfstandig een thuis te organiseren (financieel of anderzins), hoort natuurlijk wel een andere vorm van thuis beschikbaar te zijn en te blijven. Dat heet beschaving.
Met vriendelijke groet,
Gaaike Euwma
Nijestee
Interessante blog. Uit ervaring als burger en van de kant van de overheid weet ik hoe klantonvriendelijk de (semi-)overheid vaak is. Primaire doel van veel van deze instellingen is in veel gevallen voldoen aan de vele regels, rechtmatigheid dus, in plaats van voorzien in de behoefte van de klant; de burger. We hebben onszelf verstrikt in zo’n wirwar van regels dat we het primaire doel van de overheid, het faciliteren van publieke voorzieningen en dienen van het publiek belang, helemaal uit het oog verloren zijn.