Onderhandelen:
Verplaats jezelf in je gesprekspartner. Alleen als je oog hebt voor de belangen van de ander kom je verder in de onderhandelingen. Dat is les 1 in menige cursus ‘onderhandelen’.
Wie zo’n beetje zijn hele werkzame bestaan heeft gewijd aan ‘onderhandelen’ is Marshall Rosenberg. Hij adviseerde overheden en was negotiator in de ernstigste conflictgebieden die je jezelf voor kunt stellen. Op basis van zijn studies en ervaringen richtte hij The Center for Nonviolent Communication op. (link)
Bij het zien van het zoveelste gekleurde bericht rondom Griekenland kwam Rosenberg op in onze gedachte. Wat verschrikkelijk jammer dat de man onlangs onze wereld verlaten heeft. Wat zou hij hebben kunnen betekenen voor de EU / Griekenland situatie?
Griekenland:
Als je links kijkt, dan zie je recht niks… Het zou een wijsheid van Johan Cruijff kunnen zijn. Maar, het is waar. Het is maar net waar je je aandacht op richt, en de rest neem je niet waar, en dat betekent automatisch dat je halve waarheden tot je neemt.
Wij menen dat de publieke opinie in het geval van Griekenland wel heel erg focust op hetgeen er zich in het licht van de volgspot afspeelt. Buiten die lichtbundel ligt heel veel informatie op de spreekwoordelijke straat en die informatie bereikt ons, via de nationale nieuws-kanalen, niet of nauwelijks.
We hebben wat van die informatie voor u verzameld en op een rijtje gezet:
Armoede in Griekenland
“De armoede in Griekenland is tot recordhoogte gestegen. Het aantal werklozen, daklozen en berooiden zwelt aan door de recessie en de bezuinigingen van het kabinet. In het dagblad Ethnos waarschuwden hoge publieke en kerkelijke functionarissen zaterdag voor een “humanitaire crisis”. Burgemeester George Kaminis van Athene zei in het dagblad dat het aantal daklozen in de stad sterk is gestegen. “Hulpverleners zien niet meer de doorsnee dakloze, maar iemand die zijn leven tot voor kort nog op orde had”, aldus Kaminis. Dat schreef Nu.nl in 2011.
“Door de crisis en de bezuinigingen zit 60 procent van de Griekse beroepsbevolking zonder baan. Het aantal daklozen is sinds 2009 met 30 procent toegenomen. Onder de nieuwe armen bevinden zich veel mensen die eerst tot de welvarende middenklasse behoorden. Zonder baan, inkomen en onderdak proberen ze te overleven in opvanghuizen en gaarkeukens.” Dat schreef Trouw in 2013.
aldus Euronews in december 2014.
Is het zo raar wat ‘de Grieken’ willen?
Onder het motto verplaats je in de ander vragen wij ons af: Is het zo irreëel wat ‘de Grieken’ vragen? Nou, laten we de rollen eens omdraaien: Vinden wij Nederlanders het reëel dat wanneer de bestuurders van onze banken er een potje van maken, het Rijk vervolgens 16,8 miljard betaalt voor de aandelen ABN-AMRO, en wij als burgers daarvoor de rekening gepresenteerd krijgen in de vorm van 18 miljard aan extra bezuinigingen? (bron: NOS) Is het reëel dat wij als bevolking onder Haagse dwang de broekriem moeten aanhalen, terwijl het de gemiddelde loonkosten per ambtenaar de afgelopen jaren stegen van 60.500,- naar 64.000,- en de gemiddelde Nederlander 35.000,- verdient? (bron: FD | Binnenlands Bestuur | CPB ) Het is dat Nederland vooral uit braverikken bestaat want je zou er al met al aardig boos over kunnen worden, net als de Grieken.
Gezond Nederlands rechtvaardigheidsgevoel roept, net zoals het Griekse rechtvaardigheidsgevoel, de vraag op: “Moet ik opdraaien voor het wanbeleid van bankbestuurders en voor ‘creatief boekhoudende’ Ministers en Ministeries? Ik dacht het niet!” “Laat ik mij door Brussel de wet voorschrijven? Ik dacht het niet!” Ziet u; de wens van ‘de Grieken’ om niet langer te bloeden voor wat bankiers en politici uit binnen- en buitenland bekokstoofd hebben is niet zo irreëel.
Staat Griekenland er echt zo slecht voor?
‘Compared to what?’ vroeg een zakenrelatie mij ooit nadat ik hem gevraagd had; ‘how is your wife?’. ‘Wij’ hebben de mond vol over de schuldenlasten van de zuidelijke EU-landen. Hun staatsschulden zijn, ook relatief gezien, veel hoger dan die van Nederland. Tot zover klopt de berichtgeving, als je tenminste uitsluitend en alleen naar de staats-schulden kijkt. Wanneer je naar de totale schuldenlasten kijkt, de staatsschuld opgeteld bij de schulden die bedrijven en burgers hebben, dan steekt Nederland zeker qua particuliere schulden met kop en schouders uit boven Italië, Griekenland, Spanje en Portugal.
Er is geen land in de wereld waar particulieren zulke hoge (hypotheek)schulden hebben als in Nederland, ruim 236% van het BBP (peildatum 1-1-2014 | bron). Als je kijkt naar de gemiddelde schuld per hoofd van de bevolking dan is die in Nederland twee maal zo hoog als in de rest van de Eurozone (bron: NOS). Bedenk daarbij ook nog eens dat in Nederland 1,5 miljoen huishoudens hun hypotheek ‘onder water’ hebben, met een gemiddelde ‘onderwaarde’ van 61.000,- euro, en dat die ‘onderwaarde’ samen dus al 91,5 miljard euro bedraagt. Miljarden die u op mag tellen bij de totale particuliere hypotheekschuld van zo’n 740 miljard. Dit ‘onder water bedrag’ is overigens niet meegeteld in de schuldenlast per hoofd van de bevolking, en ook niet in de Rijksbegroting.
Waar ook geen rekening mee gehouden wordt dat is de ‘exposure’, de mate waarin je als land aan risico’s bent blootgesteld. Dat is iets dat banken tegenwoordig wettelijk verplicht zijn om te administreren, maar ‘exposure’ staat niet op een Rijksbegroting. Wat je als potentieel risico, dus exposure, zou kunnen zien dat is bijvoorbeeld het balanstotaal van onze banken: Dat balanstotaal is ruim 4 keer zo groot als ons BBP, 416% om precies te zijn. Dat maakt onze banken ‘too big to fail’. Ze mogen niet omvallen want dan sleuren ze het hele land met zich mee. Kijk je vervolgens naar het eigen vermogen van onze banken, namelijk 4%, dan zie dat die banken nog altijd erg kwetsbaar zijn. Zo kwetsbaar dat als er vandaag een intelligente ‘boekhouder’ op zou staan, hoogleraar economie Yanis Varoufakis bijvoorbeeld, en die zegt: “Beste Nederlandse banken: Het wordt tijd om al die leegstaande kantoorpanden en al die leegstaande bedrijfsruimten, die het onderpand onder uw uitstaande hypotheek-leningen vormen, en die tegen pre-crisis waarden in uw boeken staan, nu te herwaarderen tegen de actuele feitelijke marktwaarde…” dan kukelen er direct een paar grote Nederlandse banken om.
Kortom: Als je wat breder kijkt dan wat de volgspot zichtbaar maakt dan (b)lijkt Nederland er veel slechter voor te staan als Griekenland. Maakt dat de situatie van Griekenland rooskleuriger? Nee. Wat we u in overweging willen geven is dat ‘wij’ geen recht van spreken hebben. Onze janboel lijkt vele malen ernstiger dan die van Griekenland. Onze janboel is alleen beter verhuld. Maar al met al maakt het wel dat het niet aan ons is om ‘hen’ te vertellen hoe ze hun zaken op orde moeten brengen.
Is Griekenland arm?
De gemiddelde Griek inmiddels wel, maar het land bepaald niet. Als Griekenland een bedrijf zou zijn dan zou je zeggen dat de cashflow te wensen overlaat. Dat die cashflow van Griekenland te wensen overlaat is goeddeels te danken aan ‘Europa’ en aan de eisen die gepaard gaan met de financiële steun. Qua ‘eigen vermogen’ daarentegen staat Griekenland er bijzonder goed voor. In een aantal opzichten opnieuw veel beter dan Nederland.
Het ‘eigen vermogen’ van Griekenland zit goeddeels in enorme reserves onder de grond. Dat zou je als bedrijf wel op de balans zetten, en als land niet. De goud, olie en gas reserves zijn zo groot dat deze Griekenland tot een van de rijkste landen in de eurozone maken:
Olie en gas
De grondstoffenrijkdom van Griekenland is nagenoeg onaangetast. In de Golf van Patras liggen ondergronds 200 miljoen vaten ruwe olie. Bij Ioannina liggen er nog eens 80 miljoen en voor de kust van Katokolo circa 3 miljoen. Bovendien ligt er volgens de United States Geological Survey in de zee tussen Kreta, Cyprus, Israël en Egypte voor ongeveer 15 biljard (in cijfers; 15.000.000.000.000.000) kubieke meter aardgas en olie.
De offshore olie-reserve in Griekenland bedraagt meer dan 22 miljard vaten olie (de prijs van 1 vat schommelt actueel rond de 55,- USD) in de Ionische zee en zo’n 4 miljard vaten in de noordelijke Egeïsche Zee. In de zuidelijke Egeïsche zee en de zee bij Kreta ligt voor negen biljoen (‘biljoen’, de Europese rekeneenheid) dollar aan ‘hydrocarbon’. (olie en LNG = gas)
De exploitatie van de ontdekte olie en gas reserves gaan Griekenland in 25 jaar tijd tenminste €302 miljard opleveren, aldus F. William Engdahl van Global Research. Om dat bedrag even in perspectief te zetten: De exploitatie van gas heeft de Nederlandse staatskist sinds 1960-er jaren in totaal zo’n €216 miljard opgeleverd.
Edelmetalen
Griekenland heeft een (bancaire) goudvoorraad van 114 ton. Nederland had op dezelfde pijldatum ca. 612 ton goud in de kluis. Waarde; ca. 17 miljard. Maar wat Nederland niet heeft en Griekenland wel dat is goud in de grond. In de regio Halkidiki waren in het verleden al goudmijnen. Door de sterk gestegen goudprijs van de afgelopen jaren is het gebied opnieuw interessant geworden voor mijnbouwbedrijven. Uit bodemonderzoek is gebleken dat er alleen in deze Halkidiki regio al zo’n 230 ton goud, 1500 ton zilver, 740.000 ton koper en 1,5 miljoen ton lood en zink in de grond zit.
Dit jaar, zo is de planning, opent Hellas Gold een goudmijn in dit gebied. Dat zou de Grieks goudproductie in een klap naar 12 ton per jaar brengen (24 keer zoveel als nu het geval is). Met die ene operationele mijn en een productie van 12 ton per jaar wordt Griekenland de grootse goudproducent in Europa. De huidige Europese marktleider is Finland, met 8 ton per jaar. En zoals gezegd; dit is 1 Griekse regio, er zijn meer Griekse regio’s waar goud in de grond zit.
“Ge-yukos-d”
Zou Griekenland doen wat Rusland eerder heeft gedaan, namelijk alle bedrijven die grondstoffen exploreren nationaliseren (met Yukos als spraakmakend voorbeeld), dan stond het land er in ene heel anders voor. Zou Griekenland doen wat Nederland gedaan heeft, namelijk zichzelf zo’n 60 a 70% van de aardgasbaten toe-eigenen, dan stond het land er in ene heel anders voor.
Tenslotte
Wij hebben begrip voor de boosheid van mensen die door toedoen van anderen in armoede leven, en we kunnen best begrip opbrengen voor burgers die het zat zijn om op te draaien voor onbetrouwbare en disfunctionerende bestuurders. Onder Nederlanders leeft dat sentiment ook, alleen is onze misere minder, en we zijn (misschien wel daardoor) minder strijdlustig.
Kan Griekenland terugbetalen? Jawel hoor, zeker wel. Maar op de langere termijn, niet nu. Griekenland beschikt over enorme rijkdommen, maar die moeten nog gedolven worden, en dat gaat niet zolang Europa de duimschroeven strak aandraait.
Mag je eisen van Griekenland dat het alles terugbetaalt? Tsja… dat is nou zo’n vraag waar wij geen stelling op in zullen nemen. Wij worstelen met twee, of eigenlijk drie, afwegingen:
1. Enerzijds; ja, betalen, want afspraak is afspraak.
2. Anderzijds; nee, niet betalen, want wat ‘creatief boekhoudende’ bestuurders aanrichten, en wat politici met elkaar konkelfoezen, dat heeft met ‘representatieve democratie’ niks te maken. Daar hoef je als burger niet voor te bloeden.
Afweging 2 doet ons overigens denken aan de ‘Londense Schuldenconferentie’ in 1953. De VS en Europa hebben Duitsland destijds zo’n 80 miljard aan schulden kwijtgescholden. Een van de gehoorde argumenten betrof het argument dat de door Duitsland aangerichte schade viel toe te wijzen aan zijn leider, niet aan de bevolking… tsja, denk daar maar eens over na.
3. Banken hebben een schijnwerkelijkheid gecreëerd, de financiële economie, die ruim 4 keer zo groot is als de reële economie. Daarnaast lijkt er ook nog een politieke schijnwerkelijkheid te zijn ontstaan, die groter is dan de ‘representatieve democratie’. Met twee van zulke prominente schijnwerkelijkheden raakt de werkelijkheid, de werkelijkheid van mensen van vlees en bloed, de menselijke maat, empathie en compassie, wel heel erg in de verdrukking…
Dit alles wegende denken wij nog eens terug aan Marshall Rosenberg en aan zijn Non Violent Communication. Als je jezelf verplaatst in de ander en in de situatie van die ander, dat geeft toch een beduidend andere kijk.
(overige) bronnen:
Print
Email
