Een aantal van mijn Wow! collega’s legt zich toe op organisatieontwikkeling, en een belangrijke factor in de ontwikkeling van organisaties is de organisatiecultuur. Zelf ben ik vooral bezig met de cultuur buiten die organisaties. Die twee culturen bij elkaar brengen is niet eenvoudig, maar samen zijn we er wel goed in.
Cultuurverschillen
Als een organisatie relevant is voor grote groepen mensen, denk bijvoorbeeld aan een woningcorporatie een bank of een regionale overheid, dan blijken de cultuur binnen- en de cultuur buiten- de organisatie vaak heel belangrijk. Als die twee culturen niet matchen met elkaar dan stuit je aan twee kanten op onbegrip.
Ik vergelijk het maar even met Westerlingen die niet begrijpen dat er in Azië landen zijn waar men hond eet. Of andersom; mensen in het Midden-Oosten die niet begrijpen dat wij hier varken eten. Hier hond of daar varken op de menukaart zetten, dat gaat geheid tot een hoop ophef leiden. Maar ophef of niet, begrijpen doen we elkaar daarna nog steeds niet.
Iets min of meer vergelijkbaars zie je nu gebeuren tussen de ‘systeemwereld’ en de ‘leefwereld’. Aan de kant van de ‘systeemwereld’ heeft de Rijksoverheid burgerparticipatie op ‘de menukaart’ gezet, met als gevolg dat allerlei provincies, gemeentes, woningcorporaties en nog heel veel meer systeemwereld-organisaties op dit moment worstelen met dat fenomeen. Ze willen die opdracht wel uitvoeren, maar ze kunnen het niet. De ‘leefwereld’ schiet spontaan de allergie in door de ‘wij weten wat goed voor jou is’ attitude van de ‘systeemwereld’, en daar verandert de menukaart niks aan.
‘Elkaars taal spreken’
In dit verband hoor ik regelmatig geluiden als ‘we moeten elkaars taal leren spreken’. Te laat, denk ik dan. Dat had je namelijk moeten doen vóórdat je burgerparticipatie, of voor mijn part hond, op de menukaart zette. Maar, laat ik het constructief benaderen; de wens om de wederpartij te leren begrijpen is positief, maar voorwaar ook een stevige opgaaf.
Luisteren blijkt namelijk voor heel veel mensen, en ook voor systeemwereld-instituties, verschrikkelijk moeilijk. Vaak hoort men wat men wil horen. Vaak is men drukker met de eigen interpretaties, meningen of oordelen, dan met het uitluisteren van wat de wederpartij bedoelt. De wederpartij en zijn leefwereld zit vol met sentimenten, angsten, boosheid, wensen, dromen en dat past allemaal niet in de protocollen van de systeemwereld.
‘Bevestiging van je gelijk’
Misschien kan het onderstaande filmpje helpen om die werelden bij elkaar te brengen. Het filmpje gaat over ‘vinden’ en ‘menen’. Over ‘bevestiging van je gelijk’ en over het persoonlijk leed dat dit ‘gelijk’ kan veroorzaken. Het filmpje gaat ook over waar die hang naar gelijk hebben nou toch vandaan komt, én belangrijker; over hoe je er vanaf komt.
Deze 11 minuutjes TED-talk zijn in mijn optiek een aanrader voor iedereen voor wie ‘we moeten elkaars taal leren spreken’ een thema is:
Voetnoot
Deze bijdrage van Toine Nagel is op persoonlijke titel. Zijn visies en standpunten hoeven niet perse te corresponderen met of onderschreven te worden door Coöperatie Wow! of haar leden.
Meer over ‘overheid’ op dit blog
Print
Email
