Statistieken lijken wel kameleons: De ene keer kleuren ze rood, en worden ze aangehaald om de ernst van de crisis te benadrukken. De andere keer kleuren ze groen, en worden diezelfde gegevens aangehaald om aan te tonen dat het allemaal fantastisch gaat. Neem dit krantenbericht dat gebaseerd is op een CBS persbericht:

Het aantal huishoudens met een fiscale hypotheekschuld die hoger is dan de waarde van de eigen woning is vorig jaar afgenomen. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek donderdag. (29-10-’15  -red-)

Er was sprake van een afname met 84.000 tot bijna 1,4 miljoen begin 2015. Van de 4,3 miljoen huishoudens met een eigen woning staat nu zo’n 32 procent onder water. Sinds het begin van de economische crisis in 2008 is het aantal huishoudens met een huis onder water alleen maar gestegen. Tot vorig jaar, toen het tij langzaam keerde. Deze kentering is het vooral het gevolg van de voorzichtige stijging van de huizenprijzen, aldus het statistiekbureau.

Oké, dus; economie uit het slob, huizenprijzen omhoog, hosanna! Of toch niet?:

Gedwongen verkocht
In 2008 werden er 1356 huizen gedwongen verkocht. In 2011 was dat aantal al gestegen naar 3847, en in 2012 naar 4522. Dat wetende rijst de vraag: Hoeveel woningen zijn er sinds het uitbreken van de crisis uit handen van de eigenaren genomen? En; tellen die aantallen mee in de genoemde afname van ‘onder water’ staande woningen? Even gechargeerd; je kunt positief zijn over een afname van het aantal ‘onder water’ situaties, maar als die panden allemaal geveild zijn…

Onder 45 jaar, 65% onder water
Van alle woningbezitters onder de 45 jaar heeft 65 procent een huis ‘onder water’. Die huizen zijn vaak kort voor de crisis gekocht, en op de hypotheek is nog maar weinig afgelost. Dat is dubbel balen als je dit op de wat langere termijn bekijkt; deze 45-minners zouden in de bloei van hun leven moeten zijn, met carrières ‘taking of’, kids, vakanties, een tweede auto enzovoort. Normaalgesproken zijn dit de ‘big spenders’. Maar met een huis ‘onder water’ zijn ze dat nu dus niet. Kijk dan ook nog even naar de lagere pensioenopbouw van de laatste jaren plus de verhoogde pensioen leeftijd. Haal van die pensioenverwachting het huis, dat ooit een ‘appeltje voor de dorst’ was, af en je ziet dat er een grote groep mensen op de reservebank van de economie zit. Er moet heel wat gebeuren qua prijs-herstel en waardeontwikkeling-inhaalslag wil die groep daar ooit nog vanaf komen.

30 tot 35 jaar, 75% onder water
De jongere groep dan? Nóg erger: In de leeftijdsgroep 30-35 staat 75 procent ‘onder water’. Je zou het een geluk bij een ongeluk kunnen noemen dat de waarde van die huizen, en de hoogte van de hypotheken, bij deze groep lager is dan bij de 35-45 groep. Maar goed, het recept blijft: Versneld aflossen, vaak met hulp van de ouders. En hoe je het ook went of keert, er wordt geld onttrokken aan het economisch verkeer. Dat voelen de ‘slachtoffers’, en dat voel je nog jaren in de economie.

65+
De oudere groep dan? Die staan er beter voor: 45 procent van de 65-plussers met een eigen woning had, begin dit jaar, geen hypotheekschuld. 51 procent had overwaarde, zij het aanmerkelijk minder dan in 2008, en slechts 3 procent heeft te maken met onderwaarde. Toch is er ook voor deze groep een schaduwzijde: Het percentage met overwaarde is gedaald, en de overwaarde in absolute bedragen is natuurlijk ook gedaald. Van het ‘appeltje voor de dorst’ is dus een flink stuk verdampt. Dat voelen de ‘slachtoffers’ en te zijner tijd hun erfgenamen, en dat voel je ook nog vele jaren in de economie.

130 miljard verdampt
Als je ze uiteen rafelt dan zien die statistieken er ineens heel anders uit, vindt u niet? We gooien er nog even een schepje statistieken bovenop: Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 is de gemiddelde woningwaarde zo’n 19% gedaald. Dat is om en nabij de 34.000,- euro per woning. Tel die verliezen bij elkaar op en er blijkt 130 miljard euro te zijn verdampt…