Op verzoek van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderzochten Evelien Tonkens, hoogleraar Burgerschap en humanisering van de Publieke sector aan de Universiteit voor Humanistiek, in samenwerking met Margo Trappenburg, Menno Hurenkamp en Jante Schmidt de praktijk van de wisselwerking tussen de participatieve en de representatieve democratie in een zestal cases.
De studie kijkt naar een aantal plekken waar men de lokale democratie vernieuwt. Wat vinden betrokken burgers en politici ervan? En wat vinden mensen die met al dat hippe ‘decentraliseren’ niks te maken hebben?
Een aantal quotes uit het rapport:
[…] “Er is veel kritiek op onze hedendaagse democratie. Verreweg de meeste mensen zijn voorstander van het idee van een democratie, maar over de uitvoering bestaat veel onvrede.”
[…] “Te midden van al dat gesomber wordt met grote regelmaat gesproken over één lichtpuntje, en dat is de lokale inzet door burgers zelf. Als de overheid maar de ruimte biedt aan de samenleving, dan vindt daar de innovatie plaats waar zo behoefte aan is. Daar bloeit de democratie op.”
[…] “De overheid en de politiek moeten ‘loslaten’…”
[…] “De thematiek van het loslaten komt ook terug in veel beleidsadvies, van het Planbureau voor de Leefomgeving tot de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de Raad voor het Openbaar bestuur (Hajer 2011; WRR 2012; ROB 2012). Loslaten is een ‘oefening in nederigheid’ in de woorden van de Raad voor het Openbaar Bestuur. Politici moeten ‘daadwerkelijk ruimte geven aan particulier initiatief in plaats van sterk te hechten aan formele macht en het politieke primaat. Politici en bestuurders moeten leren loslaten…”
[…] “Er worden vaak twee redenen gegeven waarom de overheid moet loslaten. De ene is dat de maatschappij tegenwoordig te complex is om te willen beheersen. Beleid doet al snel meer kwaad dan goed in een samenleving met zoveel verschillende verlangens onder zoveel verschillende mensen. De andere is dat mensen tegenwoordig over het algemeen handig genoeg zijn om grote delen van hun (buurt)problemen zelf op te lossen. Men wil het vaak ook liever zelf doen dan aan de leiband van de overheid lopen. De overheid beknelt het initiatief nodeloos, daarover zijn voorstanders van loslaten het eens.”
[…] “Welke invloed heeft de beweging naar participatieve democratie en doe-democratie op de representatieve democratie? In hoeverre is er sprake van spanningen en conflicten tussen beide vormen van democratie en hoe gaan betrokkenen daarmee om?”
Wow! voetnoot:
Op hoofdlijnen onderschrijft Wow! de inzichten uit het rapport, inclusief de vraag der vragen: Loslaten, hoe doe je dat? Met daaraan gekoppeld natuurlijk de vervolgvragen; wanneer laat je los, en wanneer doe je dat niet? Standaard antwoorden en standaard oplossingen hebben we niet voor u. Maar, we hebben wel oplossingen! Oplossingen die beginnen bij het domein dat Herman Wijffels ‘social intelligence‘ noemt. Als u hier meer over wilt weten, neem dan gerust eens contact met ons op.
Bronnen:
- Universiteit voor Humanistiek website
- ‘Montessorie Democratie‘ (het rapport in PDF formaat)
Print
Email
