[Opinie]

De overheid geeft de laatste jaren aan beter te willen luisteren naar de burger en zijn wensen, een mooi voorbeeld is de overgang van de financiering van huishoudelijke onderdelen van de langdurige zorg naar de WMO en daarmee naar de laagste overheid, de gemeente. Gevoed vanuit de discussie over betaalbaarheid ontstond er een stap die niet onopgemerkt is gebleven, maar waar eigenlijk nooit de mogelijkheden goed van zijn begrepen ook niet door de politiek en de uitvoerende besturen.

De kansen voor burgers om hun invloed aan te wenden zouden kunnen stijgen, vanuit een politieke keuze, niet omdat er al om gevraagd werd, dat kwam pas later. De essentie was een proces vereenvoudiging en kostbesparing ofwel Den Haag brengt geld naar Gemeenten en die moeten geld geven aan mensen om te zorgen dat ze mee kunnen blijven doen aan de maatschappij. Geen rol meer voor zorgverzekeraars of zorgkantoren. Wat heeft dat met burgerparticipatie te maken als gemeenten nog steeds uit kunnen maken of jij wel of geen hulp nodig hebt? Op die vraag moeten we constateren dat daar nog niet aan gedacht werd, grote zorg en schoonmaak instellingen roken hun kansen om nog groter te worden. Pas veel later bij de ideevorming over coöperatief georganiseerde zorg verlening midden jaren 1e decennium van de 21ste eeuw werd duidelijk dat er meer mogelijkheden en kansen inzaten. Nu weer tien jaar later zijn vele instellingen daarvan doordrongen en wenst de burger die verdere ontwikkeling ook terug te zien in de uitvoering van de WMO 2015.

Dat het nog niet overal zo wordt beleefd blijkt uit de pogingen die gedaan worden door de curatoren in het faillissement van de schoonmaak gigant TSN om deze met zijn verschrikkelijke centralistische structuur ver weg van burgerparticipatie en wars van maatschappelijke aspecten te houden en weer onder te brengen in het zelfde cultuurtje van groot is zaligmakend in plaats van klein is doeltreffend.

Onbegrijpelijk dat een curator als Jan van der Hel, die in een eerder faillissement van de hulpmiddelen verstrekker HCNON te Goor, een giga bedrag voor de medewerkers uit het vuur sleepte, zich nu laat verleiden door valse zakelijke overwegingen. Daar moet bij gezegd worden dat de druk van vakbonden en medewerkers TSN daar mede debet aan is.

Eindelijk beleidsmogelijkheden op wijk niveau, financiering op wijkniveau als optie en wat doen we: de pers, het ministerie, de verzekeraars allemaal gaan ze zoeken naar “kopers” die landelijk beleid uitzetten en ook internationale allures hebben, zoals Buurtzorg in Borne. Betaald natuurlijk vanuit de individuele kosten vergoeding van de klant, dat wel. De klanten van TSN komen van andere veel kleinschaliger zorginstellingen in het hele land en die door fusie/overdracht met TSN mooi van hun problemen van onbetaalbare zorgverlening door te dure medewerkers verlost waren.

Het kan toch niet zo zijn dat straks overal in het land het beleid voor inwoners die huishoudelijke hulp nodig hebben, die gefinancierd wordt door hun gemeente, daarbij gesteund door de wijkteams, geholpen door vrijwilligers en mantelzorgers uit hun woonomgeving, afhankelijk worden van de fratsen zoals die nu landelijk gezien worden van een organisatie geleid vanuit een kantoor in Almelo?

Er moet worden erkend dat elke locale samenleving zijn eigen beleid moet kunnen voeren, de burgers zelf bepalen wel hoeveel geld naar de huishoudelijke verzorging gaat, hoeveel kinderspeelplaatsen er komen en wat er gebeurt met leegstand in bedrijfsgebouwen. Het zou zo maar kunnen dat waar nu Rabobanken dienst doen als Huisarts praktijk, straks ABNAMRO kantoren ingevuld worden met verpleeg units van het regionaal ziekenhuis.

Nee, dat nooit meer hoor ik mensen roepen als hun perspectief is dat TSN als gigant blijft en een doorstart krijgt, dat kunnen we zelf veel beter regelen, meer betrokken vanuit het gedachtegoed Burgerparticipatie, goedkoper en beter. Lokaal of op wijkniveau uitgevoerd en bestuurd. Er zijn genoeg mensen die daar in mee willen denken en werken vanuit de plaatselijke gemeenschap met oog voor de eigen burgers en zonder kapsones met geld verslindende projecten in Japan of Canada.

Bijkomende voordelen van wijkgerichte oplossingen zijn behoud van werkgelegenheid in diverse vormen en vooral het zelfstandig kunnen voeren van integraal zorg beleid, dat wil zeggen tussen behandeling en welzijn in. Absoluut van belang voor het vermijden of beperken van krimp, burgers krijgen weer kansen om werk te vinden in hun eigen omgeving.

Weg met TSN die stap verdient een pluim, geen plek voor clubs als een Landelijke Buurtzorg alleen de naam al doet je gruwen Landelijk Buurtzorg, geef mij maar Locale Wijkzorg. Waar de huishoudelijke hulp, door gelijk denkende buren en mede bewoners uitgevoerd wordt en betaald uit de gemeente kas van de plaats waar je woont en met dagelijks zichtbare betrokkenheid dat is een toekomst beeld dat ons aanstaat. Doen dus!!

Fred M. C. de Gruil

Voetnoot

Deze bijdrage van Fred de Gruil is op persoonlijke titel. Zijn visies en standpunten hoeven niet perse te corresponderen met of onderschreven te worden door Coöperatie Wow! of haar leden.