‘Ambtenaren redeneren nog te vaak vanuit bestuurlijke problemen. Ze denken dat die voor iedereen interessant zijn. De grote kwestie in het hedendaagse bestuur is: hoe verbind je de leefwereld van ambtenaren met die van de burger?’
Dat zegt Albert Meijer, sinds begin deze maand hoogleraar publieke innovatie aan de Universiteit Utrecht. ‘Voor mij is bepalend dat je als gemeente je drempels zo laag mogelijk stelt. De focus op gemeentelijke websites is nog steeds heel erg op taal gericht, op teksten. Laat dus meer beeld, filmpjes, zien. Het grote succes van Geert Wilders is dat hij iets bij mensen wist te raken wat andere partijen niet voor elkaar kregen. Voor het openbaar bestuur geldt hetzelfde.’
Platform
Meijer ziet de oplossing onder meer in de laagdrempelige wijkwebsites, zoals die nu al her en der in Nederland opduiken. Ze zijn niet gebouwd als de zoveelste zendmachine voor een gemeente, maar als laagdrempelig en zo mogelijk interactief platform. ‘Er kunnen ook op die websites ook berichten worden geplaatst over plannen van bewoners om met elkaar te gaan fietsen of tuinieren. Andere plannen hebben ook bestuurlijke consequenties. Dan creëer je een digitale leefomgeving waar beide partijen, burgers en gemeente, van elkaar leren.’
Vastigheid
Meijer stelt dat je als ambtenaar eerst contact met de burger moet maken. ‘Pas na een tijdje kun je aandacht vragen voor bestuurlijke problemen.’ Hoe de burger al die tijd blijft aangehaakt, noemt Meijer een van de kernvraagstukken van het moderne participatiebestuur. ‘Veel van de nieuwe organisatievormen hebben nog niet de stabiliteit van de instituties die we voorheen hadden. Je moet als gemeente proberen om daar enige vastigheid in aan te brengen.’
iPad
‘Stel dat het aantal deelnemers van een digipanel terugloopt’, geeft hij als voorbeeld, ‘deel dan als gemeente eens een incentive uit. Als je aan tien enquêtes meedoet, maak je als burger kans op een iPad. Het helpt ook om de resultaten van het panel voortdurend goed naar de deelnemers terug te koppelen. Zo kan de burger zien waarvoor hij zijn inspanning heeft verricht.’
Veranderingsproces
Niettemin zal het participatiemodel onvermijdelijk leiden tot een minder stabiele bestuurlijke organisatie. Geen punt, volgens Meijer: ‘Als zo’n digipanel niet meer werkt, schrap het dan gewoon. Zoek naar een alternatief zoals bijvoorbeeld focusgroepen op een lokale website waar veel van je inwoners komen. De participatiemaatschappij is een continu veranderingsproces waarbij we moeten accepteren dat sommige dingen nu eenmaal aflopen en ophouden te bestaan.’
.
Wow! voetnoot
Wij zijn blij met alles dat helpt om de leefbaarheid in onze samenleving te bevorderen. Voor ieder ‘opgeheven vingertje’ dat Albert Meijer weet te transformeren tot een uitgestoken hand zijn we hem dankbaar. Praktische handvatten zoals zijn tips zijn noodzakelijk. Maar bij Wow! denken we dat de ‘middelen’ op het tweede plan komen, en dat eerst de ‘cultuur’ aandacht verdient:
Acteren vanuit empathie, in plaats van uit ‘ambtelijke plicht’…
Als je het medewerk(st)ers in de publieke sector vraagt dan zegt de meerderheid voor die sector gekozen te hebben omdat ze graag met en voor mensen werken. Easier said than done maar; doe dat dan! Werk met en werk voor mensen. Geef empathie voorrang op het protocol. Bepaal niet, vanachter je bureau, wat goed is voor een ander maar vraag die ander wat het is dat hij of zij wil.
Participatie is geen kwestie van filmpjes, een digipanel of een incentive. Participatie is een kwestie van mensen en medemenselijkheid. Achter de begrippen ‘ambtenaar’ en ‘burger’ gaan mensen schuil. Dáár ligt de connectie. Dáár begint participatie. Ben je, qua cultuur, zover dat je als mensen met elkaar wilt interacteren, dan pas komen de middelen aan de orde waar Meijer het over heeft.
Print
Email
